ﻭﺻﻴﺖ ﻧﺎﻣﻪ مرتضی پاشایی

معماری کامپیوتر اغلب به عنوان یک حوزه خاص در رشته آکادمیک علم کامپیوتر به شمار می آید. در موارد دیگر، عبارت معماری کامپیوتر برای اشاره به مشخصات دستگاه های خاص همانند، اسپارک (نوعی طراحی گرافیک در ریزپردازنده ها)، اینتل X86، دستگاه تامین برق کامپیوتر، موتورولا 680x0 مورد استفاده قرار می گیرد. معرفی دقیق تر خصوصیات چنین تجهیزاتی در ارتباط با مجموعه دستورالعمل های معماری(ISA) می باشد. در دهه 1980، زمانی که برنامه های معماری کامپبوتر برای اولین بار در دپارتمان های علمی کامپیوتر  دانشگاه های مختلف آغاز به کار کردند، تاکید زیادی بر روی پژوهش های مربوط به طراحی بهتر مجموعه دستورالعمل های معماری(ISA) قرار داده شد. امروزه صنعت تمرکزش را بر روی چندین مجموعه دستورالعمل های معماری(ISA) قرار داده و تمایلی برای بازسازی آن ها به صورت مکرر با سخت افزارهای سریعتر دارند، به این ترتیب معماری کامپیوتر تمرکز خود را بیشتر بر روی بالا بردن سرعت سخت افزارهای کامپیوتری و نرم افزارهای سیطح سیستمی نسبت به به طراحی مجموعه دستورالعمل های معماری(ISA) جدید، قرار داده است. رشته تحصبلی معماری کامپیوتر نسبتا با رشته هایی همانند مهندسی کامپیوتر یا مانند آن ادغام شده است، که معمولا در شاخه رشته مهندسی الکترونیک قرار می گیرد. رشته ای که به نام معماری کامپیوتر شناخته شده است می تواند در ارتباط با این جنبه هایی باشد که چگونه یک کامپیوتر خاصی می تواند طراحی، ایجاد و اصلاح (تست) می گردد.

معماری کامپیوتر حداقل شامل سه دسته می باشد:

- مجموعه دستورالعمل های معماری یا ISA، که به عنوان مجموعه ای از سیستم های محاسباتی می باشد که توسط برنامه نویسان زبان ماشینی مد نظر قرار می گیرد، که شامل مجموعه دستورالعمل ها، اندازه کلمات، نوع آدرس حافظه، ثبت پردازشگر، آدرس و فرمت اطلاعاتی می باشد.

- میکرو معماری که به عنوان سازمان دهنده فعالیت های کامپیوتری شناخته می شود در سطح پایین تری، واقعی تر و با جزییات بیشتر بوده، و در ارتباط با سیستم هایی می باشد که نشان می دهد چگونه این بخش سیستم ها به هم مرتبط بوده و چگونه به منظور اجرای ISA به کار گرفته می شوند. برای نمونه اندازه حافظه پنهان کامپیوتر در ارتباط با فعالیت های سازمانی می باشد که معمولا در ارتباط با ISA نمی باشد.